Юбилейные мероприятия начнутся с радиорепортажа сельской библиотеки, в школе пройдут классные часы. В сентябре этого года планируют провести торжественное мероприятие посвященное Н.Е.Корнилову. Состоится дистанционный республиканский конкурс радиоспектаклей, аудиоспектаклей, улусный конкурс театральных коллективов.
Николай Егорович родился 13 апреля в Кыллахском наслеге Олекминского района. Призван в Советскую Армию в июне 1942 года. Награжден медалями «За победу над Германией в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг.», «За доблестный труд в Великой Отечественной войне 1941-45 гг.», юбилейными медалями. С 1953 года по 1978 год проработал в системе культуры: с 1953 года – заведующий избой-читальней Тэбиковского наслега, Дюпсюнского улуса, с 1968 года – заведующий Дюпсюнским клубом. Отличник культуры РСФСР. В январе 1987 года по постановлению отдела культуры, профсоюза работников культуры Усть-Алданского района был внесен в Книгу Почета
УМНУЛЛУБАТ УЧУУТАЛ
Аҕа дойду сэриитэ биир да ыалы тумнубатаҕа. Ким саа-саадах тутан сэриигэ барбыта, ким тыылга хаалбыта: кырдьаҕастар, ийэлэр, оҕолор «Тугу барытын Кыайыы туhугар», – диэн түүннэри-күнүстэри үлэлээбиттэрэ. Кыайыы, дьоллоох олох туhугар ким даҕаны бэйэтин харыстаммакка сэриилэспитэ, «трудовой фроҥҥа» үлэлээбитэ.
Корнилов Н.Е. 1942 с. бэс ыйыгар Советскай Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта, уонна 1944 с. Оборона Министерствотын медицинскай комиссиятын быhаарыытынан, эмсэҕэлэнэн, Советскай Армия кэккэтиттэн демобилизацияланан дойдутугар төннөн кэлбитэ. Кини хаhан даҕаны бэйэтин олоҕун туhунан кэпсиирин сөбүлээбэт этэ. Кини олоҕо олус уустук: эмиэ да ыараханнардаах, эмиэ да үөрүүлээх, ол гынан баран үрдүк таhаарыылаах интэриэhинэй олоҕу олорон ааспыта. Кини олоҕун үрдүкү наҕараадатынан буолар – нэhилиэгин дьонун дириҥ ытыктабылын ылбыта.
Оҕо сааhа
Кини 1923 с. муус устар 13 күнүгэр, Өлүөхүмэ оройуонугар, Кыыллаах арыыга төрөөбүтэ. Аҕата Егор Еремеевич эрдэ кэргэн ылан, дьиэ кэргэҥҥэ тургул үлэhит буолбута, онтон кини бииргэ төрөөбүттэрэ: Василий Еремеевич – Өлүөхүмэ бастакы комсомолеhа, учуутал, краеведческай музейы тэрийбит киhи, Афанасий Еремеевич – ревкомовец, Орто Халымаҕа бандьыыттар илиилэриттэн өлбүтэ, Николай Еремеевич – нарком просвещения үлэлии сылдьан репрессияламмыта.
Бу кэмнэ ийэлэрэ эрдэ өлөн, аҕалара оҕолорун илдьэ Якутскай куоракка үлэлии кэлбитэ, пригород хаhаайыстыбатыгар олохсуйбуттара. Манна Советскай Союз Геройун Краснояров Клавдий аҕатын кытары аҕалара тимир ууhунан үлэлээн, оҕолор нуучча оскуолатыгар үөрэнэн улааппыттара. Бу үөрэнэр сылларыгар кини улуу нуучча омук тылын-өhүн, сиэрин-туомун этигэр-хааныгар иҥэриммитэ. Элбэҕи ааҕан билэн, олус грамотнай, киэҥ эрудициялаах, олоххо активнай позициялаах буола улааппыта. Оҕо эрдэҕиттэн олус үчүгэйдик уруhуйдуура, музыкальнай инструменнарга: балалайкаҕа, мандолинаҕа, гармошкаҕа, баяҥҥа, оннооҕор скрипкаҕа олус үчүгэйдик оонньуура.
Якутскайтан убайа Никита Егорович (кэнники оройуон биллиилээх суоппара) Уус-Алдан оройуонугар суоппарынан үлэлии барбыта. Ону батыhан тахсан Мүрү оччотооҕу 9-с кылаастаах оскуолатын сэрии маҥнайгы сылыгар бүтэрбитэ.
Аҕа дойду сэриитигэр
Николай Егорович 1942 с. бэс ыйыгар Советскай Армия кэккэтигэр ыҥырыллыбыта. Бэс ыйыттан алтынньы ыйга дылы Мальта диэн тимир суол станциятыгар Иркутскай уобаласка стрелковай воинскай чааска уонна бу сыл алтынньы ыйыттан Монгольскай народнай республикаҕа уонна Манчжурия границатыгар 56-с дивизия, 127-с мотострелковай полкатын састаабыгар сулууспалаабыта. Бу сырыттаҕына артиллеристары араас чаастартан хомуйан Арҕаа фроҥҥа инники кирбиигэ атаарбыттара. Младшай сержант званиялаах Корнилов Н.Е. 45 мм артиллерия (сорокопятка) састаабыгар киирэн бэс ыйыгар историяҕа киирбитэ. Курскай Тоҕой туhаайыытынан наводчик быhыытынан боевой сүрэхтэниини инники кирбиигэ аан бастаан сэриигэ ылбыта. От ыйын бүтүүтүгэр кини ыараханнык бааhыран, контузия ылан военнай госпиталга эмтэммитэ. Сулууспалыы сылдьан, сэриигэ ылбыт эчэйиилэриттэн мөлтөөн, доруобуйатынан ССРС оборонатын медицинскэй комиссиятын быhаарыытынан дойдутугар төннөн кэлбитэ.
Сэрии кэннинээҕи ыарахан кэмнэргэ, төhө да доруобуйата мөлтөөтөр, бэйэтин дьулуурунан, олоххо тардыhыытынан саҥа олоҕу тутуспутунан барбыта. Үлэлии сылдьан, Якутскайдааҕы педучилищены кэтэхтэн үөрэнэн бүтэрбитэ, ыал буолбута, үс оҕоломмута. Тус бэйэтин киhи быhыытынан, сыhыанынан, дьоҕурдаах педагог быhыытынан үөрэппит оҕолорун дьиҥ истиҥ тапталларын ылбыт.
Умнуллубат учуутал
Николай Егорович Корнилов өйдүүн-санаалыын, эттиин-хаанныын учуутал идэтигэр анаммыт киhи этэ. Дүпсүн оскуолатыгар үлэлээбит аҕыс сыллара итини чаҕылхайдык туоhулууллар. Хомойуох иhин, кини доруобуйата мөлтөөбүтүнэн оскуолаҕа уонча сыл учууталлаабыта. Ол эрээри, ити аҕыйах сыллар оччотооҕу үөрэнээчилэр өйдөрүгэр-санааларыгар хаhан да умнуллубаттык хатаммыттар. Ол биричиинэтэ биир – Николай Егорович үөрэппит-такайбыт суола-ииhэ дириҥ хорутуулаах.
Туhааннаах үлэтин таhынан, общественнай үлэлэргэ кыттара. Бырааhынньыктар, биэчэрдэр кэмнэригэр ордук түбүгүрэрэ. Иллэҥ кэмигэр гармошкаҕа, скрипкаҕа оонньуура, пьесаларга кыттан, араас оруоллары толороро.
Плакат суруйуутун баhылаабыт идэтэ этэ. Кулууп, маҕаhыын, Совет хонтуората уонна оскуола кини суруйталаабыт плакаттарынан киэркэйэрэ. Бырааhынньыктарга, ордук быыбар хампаанньата барар кэмигэр, тэрилтэлэр дьиэлэригэр араас ис хоhоонноох плакаттары ыйыыра.
Кэлин пенсияҕа тахсыар диэри культура отделыгар үлэлээбитэ. Манна эмиэ үрдүк таhаарыылаахтык, ис дууhатын биэрэн туран үлэлээбитин, Дүпсүн олохтоохторо астына, дуоhуйа ахталлар.
Сайын от үлэтэ үгэннээн барар кэмигэр Николай Егоровиhы культура дьиэтигэр булан көрсөр уустук этэ. Анаан-минээн культурнай отуулары кэрийтэлиирэ, сибиэhэй хаhыаттары, сурунааллары тарҕатара, дорҕоонноох ааҕыылары ыытара. Отчуттарга күүтүүлээх ыалдьыт буолааччы. Кини сүрүн уратыта диэн ылыммыт үлэтин хайаан да тиhэҕэр тиэрдэргэ мөккүөрдээх, дьулуурдаах сэмэй көнө майгыннааҕа. Олох эҥин-эгэлгэ эриирин-мускуурун, аhыытын-ньулуунун билбэтэҕэ диэтэххэ сыыhа буолуо.
Культура эйгэтэ
1953 с. доруобуйата мөлтөөн, оскуола үлэтиттэн босхоломмута уонна сокуоннай государственнай сынньалаҥҥа тахсыар дылы культура эйгэтигэр өр сылларга эҥкилэ суох оруйуон культурата сайдыытыгар күнүhү-түүнү аахсыбакка үлэлээбитэ. Ол иhигэр Чэриктэй ааҕар балаҕаныгар, Тэбиик сельскэй библиотекатын заведующайынан, Дүпсүннээҕи сельскэй культура дьиэтин директорынан үлэлээбитэ. Кини үлэлиир сылларыгар нэhилиэк культурнай олоххо кыттыыта үрдүк таhымнаахтык сайдан, оройуон иhигэр элбэх үчүгэй көрдөрүүлэммитэ, элбэх культура үлэhиттэрэ нэhилиэктэн иитиллэн тахсыбыттара. Ол туоhутунан кини биир бастакынан оруйуоҥҥа «Бочуот Кинигэтигэр» үйэ-саас тухары киллэриллибитэ буолар.
Корнилов Н.Е. – саллаат, воин, төлөннөөх патриот, интернационалист, военрук, педагог, сэрии уонна культура үлэтин ветерана олорбут олоҕо, үлэлээбит үлэтэ салҕанан бара турар уонна эдэр ыччакка Ийэ дойдуга бэриниилээх буолуу үтүө холобурун быhыытынан кини оҕолоругар, сиэннэригэр, иитэн-үөрэтэн таhаарбыт ыччаттарыгар үйэ-саас тухары холобур буолан көлүөнэттэн көлүөнэҕэ бэриллэ туруо.Тоҕо?
Кини үөрэнээччитэ, Саха Сирин үтүөлээх учуутала Петр Сивцев суруйбутун курдук: «Николай Егорович үөрэппит, такайбыт суола-ииhэ дириҥ хорутуулаах».
Петр Константинович СИВЦЕВ
САССР үтүөлээх учуутала
«Ленинскэй тэрийээччи» хаһыат, «Кыым» хаһыат, 1988.